Қарағандыда «АрселорМиттал Теміртау» қатысуымен әлеуметтік әріптестік бойынша үшжақты комиссияның отырысы өтті
Кеше, 19 қазанда өңір басшысы Жеңіс Қасымбектің төрағалығымен Қарағанды облысының әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі үшжақты комиссиясының кезектен тыс отырысы өтті. Талқылауға екі мәселе қойылды. Біріншісі шахтерлердің 2017 жылы Еңбек қақтығысы кезінде қойған талаптарын толық орындамауына қатысты болды. Екіншісі Шахтинск қаласының медициналық мекемелерінің «АрселорМиттал Теміртау» АҚ қызметкерлеріне тегін медициналық қызмет көрсетуден бас тартуына байланысты.
Комиссия шақырылуына «Қорғау» көміршілер кәсіподағы төрағасы Евгений Буслаевтың үндеуі себеп болды. 2017 жылдан бастап кеншілердің бірқатар әлеуметтік-еңбек мәселелері бойынша 28 талабы Қарағанды облысы әкімдігінің бақылауында. Кезінде оларды орындау үшін келісім комиссиясы құрылған болатын. Үш жыл өтті, ал бірқатар тармақтар бойынша келісімге қол жеткізілген жоқ. Олардың ішінде шахталарды қажетті қызметкерлермен жабдықтау, автопаркті жаңарту, материалдық-техникалық жабдықтаудың жеткіліксіздігі. Сонымен қатар, көмір өндірушілер кәсіподағы тарифтік ставкаларды бөлімшелерге бөлуді тоқтатуды талап етеді.
— Жалпы, көмір департаменті бойынша 2020 жылдың басынан бері сегіз ай ішінде қызметкерлер саны 400 адамға азайды. Жұмысқа қабылдау шектеулі, — деді Евгений Буслаев. — Сонымен қатар, пайдалану мерзімі өткен кеншілерді тасымалдауға арналған автобустар әлі де жүріп жүр. Қызметкерлерді орташа тарифтік мөлшерлемеге ауыстыру уақтылы жүзеге асырылмайды. Айта кету керек, бұл мәселе бойынша жағдай қазірдің өзінде түзетілуде. Атап айтқанда, мұндай мәселе «Саран» шахтасы бойынша туындады. Бүгінгі таңда 60-тан астам қызметкерге тарифтік мөлшерлемелерді орташа деңгейге дейін көтеруде.
«АрселорМиттал Теміртау» АҚ Көмір департаментінің директоры Андрей Черномаз компания талаптарды орындаудан бас тартпайтынын мәлімдеді. Автопаркті бір уақытта жаңартуға қаржылық мүмкіндік жоқ. Үш жыл ішінде жаңа автобустар, соның ішінде вахталық автобустар сатып алынды. Биылғы жыл ерекше болды, бірақ 2021 жылы 20 бірлік техника сатып алу жоспарлануда. Облыс әкімі отандық өндірушіні қолдап, Саран қаласына автобус шығаратын зауытпен келісімшарт жасасуды ұсынды. Андрей Черномаз жергілікті өндірушімен жұмыс істеу мүмкіндігін жоққа шығармады.
Жиналғандарды жұмысқа қабылдау туралы «АрселорМиттал Теміртау» АҚ персонал жөніндегі директоры Вера Терешкина мәлім етті:
— Шынында да, наурыздан тамызға дейін қабылдау тоқтатылды. Бұл Компанияның еңбек заңнамасының талаптарын тиісті түрде орындай алмауына байланысты болды. Емханалар мен біздің оқу орталығымыз жабылды. Тамыз айынан бастап персоналмен жабдықтау қайта жанданды. Қазірдің өзінде 76 қызметкер жұмысқа қабылданды, 75 кандидат рәсімдеу барысында, іздеу процесінде 173 позиция бар. Біз көптеген оқу орындарымен тығыз жұмыс істейміз. Бүгінгі күннің проблемасы — жұмысшы кәсібінің беделінің төмендеуі екенін атап өткім келеді.
Тағы төрт мәселе республикалық үшжақты комиссияның қарауына берілді. Олар қарыз жұмысына, жеңілдетілген зейнетақыға, регрессивті төлемдердің ұлғаюына және жазатайым оқиғаларды тергеу кезінде жәбірленушінің кінәсін жоюға қатысты.
Кешегі комиссияда қаралған екінші мәселе Шахтинск медициналық мекемелерінің «АрселорМиттал Теміртау» АҚ қызметкерлеріне тегін медициналық қызмет көрсетуден бас тартуына байланысты болды. Атап айтқанда, бұл проблемамен Ленин атындағы және «Қазақстан» шахталарының қызметкерлері тап болып отыр. Талқылау барысында анықталғандай, МӘМС жүйесін реттейтін заңнаманың жетілмегендігі себеп болған. Іс жүзінде жұмыс беруші ай сайын аударымдар жасауы керек. Бірақ көптеген қызметкерлердің бір айдан астам демалысы мен вахтасы бар. Осыған байланысты медициналық ұйымдарда тегін қызмет көрсету проблемалары туындайды. Айта кету керек, бұған Қазақстанның көптеген кәсіпорындары тап болды.
— Қазір бұл мәселе шешілді, — деп атап өтті «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» АҚ Қарағанды филиалының директоры Фазыл Копобаев. – Ковидке қатысты қабылдаған шаралардың арқасында бір төлем үш айға жарамды болды. Енді өтініштер келмейді. Егер мұндай жағдай тағы бір рет туындаса, онда адам медициналық қызметке өз бетінше ақы төлей алады. Төлем ЕТЖ-ның 5%-ын құрайды, яғни 2 125 теңге. Содан кейін компания бұл соманы қызметкерге келесі жалақы кезінде төлеуі тиіс болады.
Жомарт Шаймұрат