Басқарудың жаңа бағытын түсіндірді
Орал қаласында көппәтерлі тұрғын үйлерді басқарудың жаңа үлгісін құру жұмыстары жүргізілуде. Осыған орай өткен аптада өңірге арнайы келген «Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту мен дамыту орталығы» АҚ өкілдері облыс орталығындағы «Пәтер иелерінің кооперативі» және «Мүлік иелерінің бірлестігі»төрағаларымен, қауымдастықтар мен пәтер және тұрғын емес үй-жайлар иелерімен кездесті.
Қала әкімінің орынбасары Мирас Мүлкей жүргізген кездесуде аталмыш орталық өкілдері тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласындағы жаңа реформалар мен көппәтерлі тұрғын үйлерді басқарудың жаңа форматын түсіндірді. Сонымен қатар сапар барысында жаңа форматтағы басқару жүйесін енгізген қос тұрғын үйдегі жұмыстың жүргізілуімен танысып, нұсқаулықтар берді.
Еске сала кетсек, өткен жылы тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығына қатысты кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізіліп, күшіне енді. Яғни, заң жүзінде қабылданған құжат саладағы негізгі түйткілдерді шешпек. Бұл ретте «Бір үй – бір бірлестік – бір есепшот» қағидаты бойынша меншік иелері бірлестігін құру көзделді.
Жаңа бағыттағы бірлестік құрудың артықшылығы туралы «Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту мен дамыту орталығы» АҚ өңірлік даму және әдіснама департаментінің директоры Марғұлан Әбдікәрімов айтып өтті.
– Пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың иелері басқарудың екі формасының бірін таңдайды – мүлік иелерінің бірлестігі немесе қарапайым серіктестік. Мүлік иелерінің бірлестігі – тұрғын емес үй-жайдағы пәтер иелері құрған заңды тұлға, қарапайым серіктестік – заңды тұлға құрмай, пәтерлердің және тұрғын емес үй-жайлардың барлық иелерін тікелей бірлесіп басқаруы. Қарапайым бірлестік 20-30 пәтерлі түрғын үйлер үшін қолайлы, ал негізінен 30 пәтерден асатын тұрғын үй болса, мүлік иелері бірлестігін құруды ұсынамыз. Тұрғындар таңдауымен сайланған мүлік иелерінің төрағасы басқару қызметін өзі атқарады. Бұл үшін негізінен жұмыссыз, жауапкершілігі мол, белсенді азаматты таңдаған жөн. Дегенмен, негізгі жұмысын атқара жүріп, кешкілік көппәтерлі тұрғын үйдің мәселесімен айналыса алатын адамдарды да сайлауға шектеу қойылмайды. Ол мүлік иелері бірлестігі атынан сервистік компаниялармен келісім жасауға, тұрғын үйді күтіп ұстау немесе жөндеу бойынша атқарылған жұмыстар актісін қабылдап қол қоюға және ақысын төлеуге құқылы болады. Жиналған қаражат тұрғындардың өз бақылауында болады, – деді Марғұлан Жеңісұлы.
«Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту мен дамыту орталығы» АҚ төрағасының орынбасары Нұрбек Серіков көппәтерлі және жеке тұрғын үйді басқару саласын цифрландыруға тоқталып, бұл ретте республиканың барлық тұрғын үй-коммуналдық инфрақұрылымын цифрландыруға мүмкіндік беретін ауқымды жоба іске қосылғанын жеткізді. – «Е-Шаңырақ» жүйесі Е-zhkh.gov.kz домені бойынша орнатылды. Платформа 16 қыркүйекте іске қосылып, тәжірибелік нұсқада жұмыс жасауда. Мұнда жинақталған деректер саланың ашықтығын арттырып, бәсекелестік нарықты қалыптастырады. Әлі де толықтырылып дамыту қажет. Осы ретте пайдаланушылардың ұсыныстары ескерілетін болады, – деді Нұрбек Нұржанұлы.
Расында, салада күрмеуі шешімеген мәселе жетерлік. БҚО ПИК қауымдастығының төрағасы Нұрлан Шабдаровтұрғындар тарапынан жанашырлықтың жоқтығына, өздерінің тұрғын үйлеріне қатысты маңызды жиналыстарға қатыспайтынына қынжылды. Сонымен қатар арзан тариф күрделі жөндеу, құбырларды жаңарту сынды ауқымды жұмыстар жасауға мүмкіндік бермей отыр.
– Басқарушы орган өз міндеттемелерін жақсы білуі керек. Заңда бұл туралы ашылып көрсетілмеген. Сол себепті халық арасында аз ғана тарифке сәйкес ақы алса да, «барлық жұмысты ПИК атқаруы тиіс» деген түсінік қалыптасқан. Қазіргі таңда орташа тариф – 35 теңге. Бұл бағамен құбырларды, шатырды жөндеу мүмкін емес. Ол үшін мақсатты қаражат жиыны болуы керек. Мәселелерді жалпы жиналыстарға салмай-ақ, заңда ашық көрсеткен дұрыс, – деді Нұрлан Уапұлы.
Басқосуда ПИК өкілдері тарапынан бұған дейінгі ПИК-тердің ресми түрде жұмысын тоқтату және жаңа форматта жұмысын бастайтын бірлестікті тіркеуге қатысты сұрақтар көтеріліп, мамандардың жауаптары тыңдалды. Сонымен қатар қызмет тарифі, жұмыстың жүйесіне қатысты мәселелер қозғалды.
Жалпы Орал қаласында 1247 көппәтерлі тұрғын үй бар. 106 «Пәтер иелерінің кооперативі» жұмыс жасайды. Жаңаша форматта жұмыстанатын 23 «Мүлік иелерініңбірлестігі», 870 жай серіктестік тіркеліп үлгеріпті. Жалпы көрсеткіш – 53 пайыз.
