ТҮЙЕСІ ЖОҒАЛҒАН БАЛАНЫҢ ТАПҚЫРЛЫҒЫ

Бір күні Әз Жәнібек хан қасына серіктерін ертіп, далада мал қарап жүрген бір жас балаға жолығады.
Хан баладан сұрайды:
Шырағым, елсіз далада жалғыз неғып жүрсің?
Бала іркілмей жауап береді:
Жалғыз түйемді жоғалтып алдым, соны іздеп жүр едім, тақсыр.
— Түйеңді неге тұсаулап қоймадың? — дейді хан.
Бала сәл мұңайып:
Түйемнің тұсауы өліп қалып еді, — дейді.
Бұл сөздің мәнісін хан ұғып, баланың әкесінің қайтыс болғанын түсінеді.
Әз Жәнібек баланың тапқырлығына сүйсініп:
Ендеше, балам, біз қай үйге қонамыз? деп сұрайды.
Сонда бала:
Бір қой жеймін десеңіздер, қай үйге барсаңыздар да қона бересіздер. Ал екі қой жеймін десеңіздер, біздің үйге бас сұғыңыздар, қайтарады. деп астарлы жауап
Ханның қасындағы серіктері баланың тапқырлығына риза болып: Бұл бір ерекше бала екен, осының үйіне қонайық, — дейді.
Үйге келгенде бала бір буаз саулықты жетектеп келеді. Хан малды көрген соң:
Шырағым, бойдақ қойың жоқ па еді? деп сұрайды.
Бала саспастан:
— Мен бойдақ қой жоқ екенін далада айтқанмын ғой. Екі қой жеймін десеңіздер, біздің үйге қонақ болыңыздар дегенім де сол еді, — деп жауап береді.
Қонақтар баланың тапқырлығына тәнті болып, ризашылықпен қонақ болады.
Кеш бата, ауыл шетіне келген қонақтарды бала өзі бастап, шағын ғана қараша үйге кіргізді. Үй іші жұпыны болғанымен, таза әрі жинақы екен. Бала шешесін шақырып, келген меймандарды қарсы алғызды. Шеше де ұлының тапқырлығына сүйсініп, келгендерді төрге шығарды.
Әз Жәнібек хан мен серіктері төрге жайғасып, шәй ішіліп, ет асылды. Кешкі ас үстінде хан баланы сөзге тарта бастады:
Балам, сенің сөзіңде көп сыр жатыр екен.
Әкең марқұм қандай адам еді? — деді.
Бала сабырмен жауап берді:
Әкем қарапайым малшы еді, бірақ сөздің нарқын білетін, тапқыр адам болатын. «Тілдің ұшы ақылдың кілті» деуші еді. Сол кісінің тәлімін көрдім.
Хан басын изеп:
Бәрекелді! Әкеңнің тәлімі сенен байқалып тұр. Атадан ұл туса елінің тірегі, қыз туса жерінің көркі. Сен елдің тірегі боларсың, деп бата берді.
Желіден алынды